داستان پسماندهای دانشگاه ما!

یکی از مهم‌ترین معضلات دانشگاه که در این سالها آزار دهنده بوده است، مشکل پسماندها ست. چرا که با وجود مستقر شدن سطل‌های تفکیک پسماند در بخش‌های مختلف دانشگاه، همچنان پسماندهای خشک هنگام جمع آوری توسط نیروهای خدمات با هم مخلوط شده و بیرون برده می‌شوند.

خبر خوب این است که این موضوع در طول یک سال اخیر دغدغه دانشگاه سبز نیز بوده و در کمیتۀ مدیریت پسماند به‌طور دقیق و جدی مورد بررسی و آسیب شناسی قرار گرفته است.

بررسی ما نشان داد که فرايند تفكيك از مبدأ چند بخش مهم دارد:

١- وجود ظروف تفكيك در دسترس براي هر يك از همكاران دانشگاهی تا بتوانند به‌راحتی بدون نیاز به پیمودن مسافت طولانی، در کنار میز کالگر ظروف را مستقر کرده و پسماندهایشان را تفکیک کنند؛
٢- وجود سطل‌های كوچك تفكيك در مكان‌های عمومي دانشكده ها و واحدها؛

٣- جمع آوري پسماندهاي تفكيك شده با استفاده از پلاستيك‌هاي مجزا توسط نیروهای خدمات دانشگاه؛

٤- ريختن پسماندهاي جمع آوري شده در سطلهاي تفكيك بزرگ مستقر در دانشكده ها و واحدها؛

٥- تحويل پسماندهاي تفكيك شده به پيمانكار و نظارت بر خروج پسماندها بصورت تفكيك شده.

مشکل این بود که از 5 بخش مهم ذکر شده برای تفکیک پسماند از مبدأ، فقط بخش دوم انجام شده و فکری برای چهار بخش دیگر نشده بود! پس ما تصمیم گرفتیم تا با نظارت و تبیین خط مشی برای هر یک از مراحل پنجگانه اقداماتی را انجام دهیم.

برای بخش اول یک ایدۀ ابتکاری رل پیاده کردیم و با استفاده از بنرهای استفاده شده و دورریز دانشگاه و یک گیرۀ فلزی کوچک، تعداد زیادی ظرف‌های کوچک و کاربردی برای تفکیک پسماندهای خشک تولید کردیم تا به هر کدام از کارمندان و اعضاء هیأت علمی يك ظرف مخصوص کاغذ و يك ظرف مخصوص پلاستیک اهداء شود و در کنار میزشان نصب کنند.

در این بخش از کار به همت بچه‌های دفتر و دانشجويان داوطلب و هميشه همراه دانشگاه سبز، بدون هيچ هزينه اي بيش از ٥٠٠ ظرف تفكيك بنری ساخته شد و بين کارمندان مستقر در سازمان مركزي توزيع گردید كه با استقبال بي نظير همكاران مواجه شد.

برای بخش دوم هم با تمام واحدها و دانشکده ها جلسه گذاشتیم و آمار سطل‌های تفکیکشان را جمع آوری کردیم و برای آن‌ها که تعداد کافی سطل نداشتند، سطل‌های تفکیک برای مستقر کردن در راهروها و سالن ها ارسال کردیم.

بخش سوم از بخش‌های چالشی کار ما بود، چرا که باید نیروهای خدماتی دانشگاه رو مُجاب میکردیم که به‌جای اینکه با یک پلاستیک همۀ زباله ها رو جمع کنند، از سه رنگ پلاستیک مختلف برای جمع آوری پسماندهای کاغذی، پلاستیکی و زباله‌های معمولی بصورت جداگانه استفاده کنند. خوشبختانه با هماهنگی های انجام شده با واحدهای امور عمومی، یک برنامۀ انگیزشی برای نیروهای خدماتی تدارک دیده شد تا زحمت مضاعف آن‌ها جبران شود.

برای پیاده سازی بخش چهارم، ضمن مشورت با پیمانکاران تفکیک پسماند و بررسی های میدانی انجام شده، مدل‌های مختلف سطل‌های تفکیک بزرگ مورد بررسی قرار گرفت و یک مدل مناسب انتخاب و خریداری شد. این سطل‌های بزرگ در هر ساختمان نصب خواهند شد و پسماندهای تفکیکی جمع آوری شده توسط نیروهای خدماتی همگی در این سطل‌های بزرگ ریخته و نگهداری خواهند شد.

و بالاخره آخرین بخش فرایند تفکیک از مبدأ که مهمترین بخش آن و پاشنۀ آشیل این فرایند در گذشته بوده، پیدا کردن یک پیمانکار مناسب بود که حاضر باشد همۀ پسماندها رو به‌صورت تفکیک شده از ساختمان‌های دانشگاه جمع آوری کند و آن‌ها رو به‌صورت مخلوط تحویل نگیرد. خوشبختانه طی مذاکره با پیمانکاران مختلف، بالاخره یک پیمانکار انتخاب شد و کارمان را شروع کردیم.

این فرایند خوشبختانه از اواسط اردیبهشت‌ماه آزمایشی و پایلوت از ساختمان سازمان مرکزی شروع شده و قراراست به طور کامل اجرایی شود. امیدواریم ظرف چند هفتۀ آینده نقایص احتمالی این طرح در سازمان مرکزی شناسایی و رفع بشوند تا بتوانیم بزودی در کلیۀ واحدها و دانشکده ها به‌طور کامل پیاده  کنیم.

پس این طرح ادامه خواهد داشت...